Η φετινή σχολική χρονιά ήταν η πρώτη στη διάρκεια των 9 χρόνων υπηρεσίας μου, που (με εξαίρεση τις διαδικασίες μετάπτωσης δεδομένων στο Eschool στο τέλος του έτους) δεν ανέλαβα εξωδιδακτικές εργασίες, όπως άλλωστε είχα δικαίωμα, ως υπεύθυνη εργαστηρίου. Το γεγονός αυτό βοήθησε σημαντικά στην αποτελεσματικότερη άσκηση των εκπαιδευτικών μου καθηκόντων. Η χρονιά κύλησε ιδιαίτερα ομαλά και η συνεργασία με τους μαθητές ήταν πολύ πιο αρμονική.
Το εργαστήριο παρέμενε ανοικτό και κατά τη διάρκεια διαλειμμάτων και «κενών», προσφέροντας έτσι τη δυνατότητα σε μαθητές που δεν είχαν στο σπίτι υπολογιστικό εξοπλισμό, να συγκεντρώνουν και να επεξεργάζονται υλικό για τις εργασίες τους.
Έγινε εγκατάσταση όλων των πακέτων εκπαιδευτικού λογισμικού που στάλθηκαν από το ΥΠΕΠΘ καθώς και τίτλων που υποδείχθηκαν από συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων. Επιπλέον, το εργαστήριο αξιοποιήθηκε και από διδάσκοντες καθηγητές ξένων γλωσσών (Αγγλικά, Γερμανικά) και η ανταπόκριση των μαθητών ήταν ιδιαίτερα θερμή. Σε ώρα εκτός του σχολικού μαθήματος, παρουσίασα μεμονωμένα κάποιους από τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς τίτλους στους μαθητές, οι οποίοι βλέποντας τα εικονίδια είχαν την περιέργεια να ανακαλύψουν τι περιλαμβάνει κάθε εφαρμογή. Ενδιαφέρον έδειξαν οι μαθητές μετρίων και χαμηλών επιδόσεων οι οποίοι διαπίστωσαν ότι μπορούσαν να επιτύχουν σε δραστηριότητες εξάσκησης θεματικών πεδίων που θεωρούσαν απρόσιτα (Ιστορία, Αρχαία,…).
Σε ότι αφορά στον αρχικό προγραμματισμό του διδακτικού έργου, δεν υπήρξαν σημαντικές αποκλίσεις. Και φέτος βέβαια χάθηκαν κάποιες διδακτικές ώρες αλλά αυτό δεν επηρέασε σημαντικά την κάλυψη της διδακτέας ύλης.
Δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στην εκπόνηση δραστηριοτήτων στον ΗΥ, κάτι που γίνεται περισσότερο εφικτό χρόνο με το χρόνο, λόγω της προϋπάρχουσας εξοικείωσης των μαθητών με τις εφαρμογές που χρησιμοποιούνται.
Αναλυτικά για την κάθε τάξη, στις παρατηρήσεις της περσινής σχολικής χρονιάς μπορούν να συμπληρωθούν τα παρακάτω:
Α΄ τάξη
Η (αρκετά θεωρητική) ενότητα Ιστορία της Πληροφορίας και της Πληροφορικής συνδυάστηκε με αναζήτηση στοιχείων από το Διαδίκτυο και δημιουργία ενός Χρονολόγιου από τους ίδιους τους μαθητές. Αξιοποιήθηκε ο δικτυακός τόπος του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείου Τεχνολογίας http://www.tmth.edu.gr/ και η εφαρμογή παρουσιάσεων (απλή εισαγωγή εικόνων και κειμένου). Οι εργασίες εκτυπώθηκαν και δόθηκαν στους δημιουργούς τους.
Η ενότητα της Ζωγραφικής παρουσιάστηκε με την κατασκευή ενός κλόουν όπως υποδεικνύεται στο βιβλίο. Αυτό που με εντυπωσίασε ήταν η διαφοροποίηση του τελικού αποτελέσματος σε κάθε μαθητή. Για το λόγο αυτό, δημιούργησα μια σύνθεση από τους κλόουν που ζωγράφισαν και, αφού την εκτύπωσα, την τοποθέτησα στην πόρτα του εργαστηρίου Πληροφορικής. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν και καμάρωναν τα διαλείμματα δείχνοντας το έργο τους σε μεγαλύτερους μαθητές.
Στην ενότητα Παγκόσμιος Ιστός χρησιμοποιήθηκε ο δικτυακός τόπος http://www.saferinternet.gr/ για την συμπλήρωση ενός φύλλου εργασίας με τα πλεονεκτήματα, τους κινδύνους και τους τρόπους προστασίας κατά την πλοήγηση στο Διαδίκτυο και ακολούθησε συζήτηση. Οι μαθητές έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προβληματισμό για το θέμα.
Τέλος, στην ενότητα του Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου, χρησιμοποιήθηκε η υπηρεσία web mail του Σχολικού Δικτύου και ανοίχθηκαν λογαριασμοί για όλους του μαθητές της Α’ τάξης. Διαπίστωσα με έκπληξη πως οι περισσότεροι είχαν ήδη προσωπικούς λογαριασμούς σε παρόχους δωρεάν e-mail και ήταν εξοικειωμένοι με τη διαδικασία αποστολής και λήψης μηνυμάτων. Ήταν μια καλή ευκαιρία να συζητηθούν οι κίνδυνοι εκμετάλλευσης προσωπικών δεδομένων, τα μηνύματα spam και η μετάδοση ιών μέσω αλληλογραφίας.
Στη Β΄ Τάξη τα πράγματα ήταν πολύ πιο εύκολα φέτος καθώς όλοι οι μαθητές είχαν το νέο βιβλίο. Παρ’ όλα αυτά, η ύλη που έπρεπε να καλυφθεί ήταν αρκετά μεγάλη και τα κεφάλαια Δίκτυα Υπολογιστών και Νέες Τεχνολογίες και Επάγγελμα δεν μπόρεσαν να παρουσιαστούν. Σχετική συζήτηση όμως έγινε όταν δόθηκε ευκαιρία στα πλαίσια άλλων ενοτήτων.
Όπως και πέρυσι χρησιμοποιήθηκε το εκπαιδευτικό λογισμικό ΔΕΛΥΣ (Συναρμολόγηση του ΗΥ, Ψηφιακή Ζυγαριά, Κωδικοποίηση - Αποκωδικοποίηση) και Ανακαλύπτω τις Μηχανές (το εσωτερικό της Κεντρικής Μονάδας και η Λειτουργία του ΗΥ).
Η αναζήτηση πληροφοριών από τον Παγκόσμιο Ιστό χρησιμοποιήθηκε για να συγκεντρωθεί υλικό που χρησιμοποιήθηκε στα πλαίσια δραστηριοτήτων άλλων ενοτήτων (Αρχεία πολυμέσων, Υπολογιστικά Φύλλα, Παρουσιάσεις, κτλ.).
Για την κάλυψη της ενότητας Παρουσιάσεις που διδάχτηκε λίγο πριν το Πάσχα, οι μαθητές υλοποίησαν μια παρουσίαση με θέμα τα έθιμα του Πάσχα στην οποία ενσωμάτωσαν εικόνες από clipart και από το Internet, έτοιμα ηχητικά εφέ και δικά τους μηνύματα που ηχογράφησαν στο εργαστήριο, κουμπιά ενεργειών, υπερσυνδέσεις σε διαφάνειες, εφέ εναλλαγής και κίνησης. Στο τέλος, κάθε μαθητής παρουσίασε την δουλειά του σε όλη την τάξη. Η εργασία αυτή δραστηριοποίησε ιδιαίτερα τους μαθητές. Μάλιστα κάποιοι έφτιαξαν επιπλέον παρουσιάσεις στο σπίτι με θέματα της αρεσκείας τους και τις παρουσίασαν στους συμμαθητές τους.
Στη Γ΄ Τάξη οι διδακτικές ώρες αφιερώθηκαν σχεδόν εξ’ ολοκλήρου στον Προγραμματισμό σε γλώσσα Logo. Χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό Microworlds Pro που έχει διατεθεί στο σχολείο μας από το ΥΠΕΠΘ. Ισχύουν σε γενικές γραμμές οι παρατηρήσεις της περυσινής χρονιάς με τη διαφορά ότι φέτος δόθηκε περισσότερη έμφαση στην υλοποίηση των δραστηριοτήτων / παιχνιδιών.
Μεγάλο ενδιαφέρον έδειξαν οι περισσότεροι στη σχεδίαση του ονόματός τους με καθοδήγηση της χελώνας. Η αντιστοίχιση γραμμάτων με τμήματα αλγορίθμων τους βοήθησε να θυμούνται καλύτερα μεθόδους κατασκευής απλών γεωμετρικών σχημάτων (κύκλος για το ο, τρίγωνο για το Δ κτλ…). Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί μαθητής με δυσλεξία και ιδιαίτερα χαμηλές επιδόσεις, που έγραψε ολόσωστα τις εντολές σχεδίασης κύκλου στις γραπτές εξετάσεις του Ιουνίου και βρήκε ότι για να σχεδιάσει το σχήμα του απείρου ∞ η χελώνα έπρεπε να ζωγραφίσει έναν κύκλο, να στρίψει προς την αντίθετη κατεύθυνση και να σχεδιάσει ένα δεύτερο κύκλο (!) (ο μαθητής είχε το γράμμα ο στο όνομά του).
Επιπλέον, ιδιαίτερα ευρηματικές ήταν οι παραλλαγές της δραστηριότητας του παιχνιδιού ερωτήσεων:
Ερώτηση [ Ποιος ήταν κατά τη μυθολογία ο Θεός του πολέμου? ]
Ανδιαφορετικά ανήκει? απάντηση [ Αρης Άρης ΑΡΗΣ]
[Ανακοίνωση [ Κέρδισες 500 ευρώ!! ] ]
[Ανακοίνωση [ θα το πω στην καθηγήτρια σου! ] ]
Ερώτηση [Πότε βούλιαξε ο Τιτανικός?]
Ανδιαφορετικά απάντηση = 1912
[Ανακοίνωση [Αρχίζεις με 1000$!!] ]
[Ανακοίνωση [Ξαναδές το έργο!!] ]
Ερώτηση [Ποια είναι η πρωτεύουσα της Φιλανδίας?]
Ανδιαφορετικά ανήκει? απάντηση [Ελσίνκι ΕΛΣΙΝΚΙ]
[Ανακοίνωση [ΜΠΡΑΒΟ!!!!!!]]
[Ανακοίνωση [Μου φαίνεται ότι είσαι αγεωγράφητος!!!!]]
Ερώτηση [Πώς ονομάζεται ο πρωθυπουργός της Ελλάδας?]
ΑνΔιαφορετικα ανήκει? απάντηση [Καραμανλής ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ]
[Ανακοίνωση [Μου φαίνεται ότι σου αρέσει η πολιτική!!!]]
[Ανακοίνωση [Είσαι ΠΑΣΟΚ ?]]
Στο τέλος του έτους οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες για την υλοποίηση του δικού τους παιχνιδιού. Εκτός από λίγες εξαιρέσεις, οι περισσότεροι έδειξαν προθυμία και παρουσίασαν αρκετές ιδέες. Ωστόσο πολλές ομάδες, ειδικά εκείνες των αδύνατων μαθητών, περιορίστηκαν στη σχεδίαση των γραφικών και δεν ολοκλήρωσαν τις διαδικασίες που απαιτούνταν. Οι περιορισμένες διδακτικές ώρες και η έλλειψη κατάλληλου υπολογιστικού εξοπλισμού στο σπίτι ήταν ανασταλτικός παράγοντας. Η πλειοψηφία των μαθητών δούλεψε αποκλειστικά στο εργαστήριο σε ώρες μαθήματος, διαλειμμάτων ή κενών. Οι εργασίες που ξεχώρισαν ωστόσο, δεν ήταν δυστυχώς προϊόν ομαδικής αλλά ατομικής προσπάθειας. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε εργασία μαθήτριας που υλοποίησε επιπλέον κουμπιά (διαδικασίες) για να διευκολυνθεί στη δοκιμή της εργασίας της, ανακαλύπτοντας έτσι μόνη της τεχνικές debugging (!!!). Χρησιμοποίησε τη βοήθεια για να βρει εντολές που δεν είχαμε μάθει και τις αντέγραψε στον κώδικά της (φαίνεται η διαφορετική γραμματοσειρά!). Επιπλέον, συνέθεσε δικούς της ήχους και τους ενσωμάτωσε στην εργασία της.
Συμπερασματικά, αναλογιζόμενη την εμπειρία του προηγούμενου έτους, διαπιστώνω ότι υπήρξε κάποια βελτίωση στον τρόπο αντιμετώπισης του προγραμματισμού από τους μαθητές. Η δυσκολία στην κατανόηση της Δομής Επιλογής και των Μεταβλητών παρέμεινε η ίδια, αλλά προσπάθησα να μη δώσω τόση έμφαση στη χρήση τους μέσα στις εργασίες. Δούλεψα περισσότερο με μεταβολείς (που τα παιδιά κατανοούν ευκολότερα) και χρήση εντολών σε τμήματα των γραφικών για έλεγχο της ροής των διαδικασιών (π.χ. όταν μια χελώνα ακουμπάει στο κόκκινο χρώμα θα εμφανίζεται κάποιο μήνυμα, στο πράσινο θα γίνεται τερματισμός κτλ).
Εξακολουθώ να πιστεύω πως για να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα στον προγραμματισμό χρειάζεται να αυξηθεί ο αριθμός των ωρών διδασκαλίας και να ξεκινήσει η εξοικείωση με το περιβάλλον ανάπτυξης από μικρότερη τάξη.
Επιπλέον, η αξιοποίηση του θεσμού της ενισχυτικής διδασκαλίας και για το μάθημα της Πληροφορικής, ειδικά για την Γ’ Γυμνασίου, αν και αρχικά ξενίζει ως ιδέα, ίσως θα έπρεπε να διερευνηθεί.
Τέλος, θα ήθελα να προτείνω να ζητηθεί η αλλαγή των εντελώς ξεπερασμένων οδηγιών για την εξέταση του μαθήματος στις γραπτές εξετάσεις του Ιουνίου: ο κανόνας των 9 ισοδύναμων θεμάτων από τα οποία τα 6 πρέπει να είναι θεωρία και τα 3 ασκήσεις σε μάθημα προγραμματισμού Γυμνασίου μοιάζει πλέον ανέκδοτο. Εκτός και αν η σχεδίαση, υλοποίηση και κατανόηση αλγορίθμων στο χαρτί γίνεται αντιληπτή ως θεωρία (!).
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω την αίσθησή μου πως γίνονται ουσιαστικές προσπάθειες για την αναβάθμιση τόσο το μαθήματος όσο και του ρόλου του καθηγητή Πληροφορικής στα σχολεία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους βοήθησαν τη φετινή σχολική χρονιά να ακουστούν οι θέσεις και οι προτάσεις μας και να τους ενθαρρύνω να συνεχίσουν την προσπάθεια.
Ενδεικτικές εργασίες μαθητών/-τριών
Ελπίδα Λαγουδάκη
Καθηγήτρια Πληροφορικής
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου