Πέμπτη 30 Απριλίου 2009

Πόσες λέξεις το λεπτό θέλει ένα wiki;

Ξεκίνησα να θέσω αυτά που ακολουθούν ως σχόλιο στην ανάρτηση «Ιδέες για αξιοποίηση των Wikis και των Blogs (;) στην εκπαιδευτική διαδικασία», όμως, αποφεύγω να παρεκτρέψω τη συζήτηση στο θέμα εκείνο, και προτιμώ να κάνω ξεχωριστή ανάρτηση με τους δικούς μου προβληματισμούς. Λοιπόν:
  • Μήπως με την Πληροφορική κάνουμε το ίδιο λάθος -και μάλιστα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό- με τα Αγγλικά στο σχολείο; Έχουμε την ψευδαίσθηση ότι το δημόσιο σχολείο προσφέρει, με το υφιστάμενο Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών, δεξιότητες Πληροφορικής στον απόφοιτο Λυκείου, άξιες αναφοράς; Με χειρότερες συνθήκες απ' ότι του μαθαίνει Αγγλικά; τα οποία τουλάχιστον είναι υποχρεωτικά σε 3+6 τάξεις με άφθονες ώρες την εβδομάδα;
  • Μήπως, ακόμα, το Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών Πληροφορικής για Γυμνάσιο και Λύκειο κάνει ακόμα πιο ταξικό το δημόσιο ελληνικό σχολείο, επιβραβεύοντας τον τυχερό μαθητή, που το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον του έχει υπολογιστή στο σπίτι, ιδιαίτερο για τον υπολογιστή και τυφλό σύστημα πληκτρολόγησης από τα 12; Πώς ακριβώς υποθέτουμε ότι ένας πιτσιρικάς στα 13, ή στα 17 του, έχει την ικανότητα της γρήγορης πληκτρολόγησης στον υπολογιστή; Πόσο κείμενο άραγε να υποθέσουμε ότι μπορεί να πληκτρολογήσει, ας πούμε σε 30 λεπτά; Πώς ακριβώς θεωρούμε δεδομένο ότι μια εργασία με κατ' οίκον «έρευνα στο Ίντερνετ» μπορεί να διεκπεραιωθεί από μαθητές χωρίς υπολογιστή ή ευρυζωνική σύνδεση στο σπίτι; 
  • Ή, μήπως, εντέλει, απλώς εκπαιδεύουμε λογοκλόπους μαθητές, ή μαθητές που τα βρίσκουν έτοιμα από τρίτους; Μαθητές που θα κάνουν copy paste από 5 site που θα βρουν στα πεταχτά, οι ίδιοι, ή οι γονείς τους, ή ο υφιστάμενος του γονέα τους. Μια διαδικασία κοπιπαστάδας που τις περισσότερες φορές δεν τηρεί ούτε τα προσχήματα της ενιαίας σύνταξης, με τελικά «κείμενα», τα οποία ο μαθητής δεν έχει καν μπει στον κόπο να διαβάσει.
Αφορμή, τα όμορφα και ωραία για μαθητές που «γράφουν» συνεργατικά, μόνοι ή με τους δασκάλους τους, σε wikis και blogs. Μη με παρεξηγήσετε· μ' αρέσουν και μένα αυτές οι ιδέες, και μπορώ να διακρίνω την παιδαγωγική τους αξία. Προσωπικά ερωτήματα για πάνω από 15 χρόνια, τα οποία, βεβαίως, με έχουν κατευθύνει και σε συγκεκριμένη μεθοδολογία στη δουλειά μου: 
  • εργασία από τους μαθητές μόνο μέσα στο εργαστήριο, με απαιτήσεις έκτασης συμβατής σε μετριοπαθή πρόβλεψη ικανότητας πληκτρολόγησης σε δεδομένα χρονικά όρια
  • καμία ανάθεση εργασίας για το σπίτι που να προϋποθέτει την ύπαρξη υπολογιστή
  • καθοδηγούμενη διαδικτυακή «βιβλιογραφία», κι όχι γενικές κατευθύνσεις του τύπου «ψάξτε στο google...»
  • δυνατότητα και ενθάρρυνση προς τους «προνομιούχους» μαθητές (βλέπε παραπάνω) για περισσότερη εργασία και πρωτοβουλία, με κίνητρο την προσωπική τους ικανοποίηση· με ρητή και δημόσια επισήμανση ότι η αξιολόγηση δεν έχει ως κριτήριο την ποσότητα.
Θα χαρώ να διαβάσω τις απόψεις σας, και να συζητήσουμε.

ΥΓ. Μεταξύ άλλων, διαβάζω προσφάτως και ιδέες - προτάσεις συναδέλφων για θεσμοθέτηση «πιστοποιητικών» Πληροφορικής μέσα στα σχολεία. Δεν ξέρω αν περισσότερο αγανακτώ για την υποκρισία, ή θλίβομαι για την αφέλεια, πίσω από τέτοιες συζητήσεις. Άραγε τα κρατικά πιστοποιητικά γλωσσομάθειας αναβάθμισαν το μάθημα των αγγλικών στο σχολείο, ή έδιωξαν τα παιδιά από το φροντιστήριο ξένων γλωσσών;

(Προφανώς και εκφράζω προσωπικές μου απόψεις. Αν αυτό δεν εμπίπτει στη θεματολογία του ιστολογίου, ας αφαιρεθεί η ανάρτηση)

Τρίτη 7 Απριλίου 2009

Ιδέες για αξιοποίηση των Wikis και των Blogs (?) στην εκπαιδευτική διαδικασία

  • Οδηγοί μελέτης από ομάδες μαθητών για τους συμμαθητές τους και για τους ίδιους: κάθε ομάδα προετοιμάζει τον οδηγό για μια πτυχή του θέματος ή η ευθύνη περιστρέφεται ανά τρίμηνο/τετράμηνο. Για παράδειγμα «Διαδικασία επίλυση αλγοριθμικού προβλήματος», «Λύση συγκεκριμένου αλγοριθμικού προβλήματος ή προβλήματος δικτύωσης μιας επιχείρησης». Ανταλλαγή διαφορετικών προσεγγίσεων!
  • Λεξιλόγιο και παραδείγματα χρήσης των λέξεων από μαθητές  (σε εξέλιξη σε όλη τη διάρκεια του έτους). 
  • Λεξιλόγιο επιστημονικών όρων Πληροφορικής το οποίο διαμορφώνεται από τους μαθητές χρησιμοποιώντας εικόνες (πχ από το Flickr) και συνδέσμους σε άλλες ιστοσελίδες για εκτεταμένες πληροφορίες πάνω στους όρους.
  • Το wiki ως οργανωτικό και πνευματικό επίκεντρο της τάξης (http://aristotle-experiment.wikispaces.com/) - αναθέσεις εργασιών, σχέδια εργασίας, συλλογικές-συνεργατικές δραστηριότητες, Επεξηγηματικά κείμενα, κλπ. 
  • Τα προϊόντα των ερευνητικών έργων, συνεργατικά σχέδια εργασίας: ιστορικές μάχες, η ιστορία των υπολογιστών, καλλιτεχνικά κινήματα, οι κλιματικές αλλαγές, και πρόληψης ασθενειών, «μια μέρα στον κόσμο» γραμμένη από διαφορετικά σχολεία σε διαφορετικά μέρη κ.λ.π. Να θυμάστε ότι τα προϊόντα δεν χρειάζεται να είναι μόνο σε γραπτό κείμενο. Μπορούν να περιλαμβάνουν ηλεκτρονικά αρχεία, εικόνες, βίντεο, κλπ. Η δημιουργία μιας οργανωτικής δομής για το περιεχόμενο είναι ένα σημαντικό μέρος, αν το έργο. 
  • Μια σχολιασμένη συλλογή παραδειγμάτων από το μη σχολικό κόσμο: τηλεόραση και καθημερινή ζωή, οι φίλοι μου, ο αθλητισμός, η βία, το άλλο φύλλο κ.λπ. με εικονογράφηση, όπου αυτό είναι δυνατόν. 
  • Ένας τόπος διαμοιρασμού συμπληρωματικών ή ανακεφαλαιωτικών πληροφοριών και σχολίων σχετικά με σημαντικές έννοιες πριν από γραπτές δοκιμασίες ή τελικές εξετάσεις.
  • Ένας τόπος όπου οι μαθητές προσθέτουν τις δικές τους παρατηρήσεις σχετικά με τους τρόπος που η σχολική γνώση διαχέεται στην καθημερινή τους ζωή. Για παράδειγμα, ένας μαθητής μπορεί να γράψει για το πώς μια αλγεβρική εξίσωση τον βοήθησε να κάνει τομές σε ένα ξύλο ώστε να φτιάξει κάτι . Η΄ που χρησιμοποίησε αλγοριθμική σκέψη για λύσει ένα πρόβλημα της καθημερινής ζωής.
  • Ένα οδοιπορικό της τάξης από μια εκδρομή ή από μια φανταστική εκδρομή, ίσως στα πλαίσια μιας σχολικής δραστηριότητας.
  • Άρθρα από μαθητές που απουσιάζουν από την τάξη (ίσως σε ταξίδι) για θέματα που έμαθαν πριν φύγουν: θηλαστικά που είδα στο δρόμο για την Disney, στοιχεία Γεωγραφίας, Ιστορίας, Κοινωνιολογίας.
  • Μια λίστα από FAQ για ένα συγκεκριμένο θέμα- Μάθημα. Οι μαθητές θέτουν ερωτήσεις, απαντούν και επεξεργάζονται συλλογικά τις απαντήσεις. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι η διαδικασία μπορεί να FAQ υποκαταστήσουν πλήρως τις παραδοσιακές δραστηριότητες στην τάξη, ιδίως αν παρεμβάλετε κάποιες δικές σας ερωτήσεις. Αυτό θα εξαρτηθεί από το αν υπάρχει συνεχής πρόσβαση στο διαδίκτυο σε καθημερινή βάση.